The Night Sky companion - Thứ bảy, ngày 1 tháng 11

Vào ngày này năm 1977, Charless Kowal đã có một phát hiện sơ khai là Chiron. Đó là sự quan sát đầu tiên về vô số các vật thể nhỏ bằng băng đang tồn tại ở vùng xa xôi của Hệ Mặt trời. Được gọi chung là Centaurs, chúng tập trung trong những quỹ đạo bất ổn định giữa sao Mộc và sao Thổ và hầu hết đều là những “kẻ tị nạn” đến từ Vành đai Kuiper...

Tối nay hãy nhìn lên bề mặt Mặt Trăng, và đường bờ biển phía Đông Nam của Biển Mare Crisium, để tìm Agarum Promontorium. Với một kính thiên văn nhỏ, nó trông giống như một bán đảo sáng chói trải rộng về hướng Bắc băng qua cùng đồng bằng tăm tối của Crisium, thậm chí biến mất phía dưới dòng dung nhảm cổ. Miệng núi lửa nhỏ Fahrenhiet có thể được nhận ra với độ phóng đại lớn ở phía Tây của Agarum, và nó nằm ngay ở phía Đông Nam của nơi con tàu Luna 24 hạ cánh. Nếu bạn tiếp tục về hướng Nam của Agarum dọc theo bờ biển Crisium, bạn sẽ bắt gặp đỉnh Mons Usov cao 15 kilomét. Về phía Tây của nó là một dòng suối dịu dàng mang tên Dorsum Termier, nơi còn lưu lại phế tích của Luna 15.

Bạn hãy dùng mắt thường, ống nhóm hay thậm chí kính thiên văn với độ phóng đại thấp nhất thôi để quan sát 2 vật thể được ghi nhận bởi Sir William Herschel. Bạn có thể đã biết chúng với cái tên là “Double Cluster”…

Được xác định rõ ràng với những cái tên là NGC 869 và NGC 884, cặp đôi này lại đưa đến câu chuyện cũ “ Tại sao Messier lại bỏ sót chúng?” Có thể đã được biết đến trong thời xa xưa, lần đầu tiên được xác định bởi Hipparchus, chúng rất dễ dàng được nhìn thấy bằng mắt thường ở một phần mờ ảo của dải Ngân Hà giữa chòm Hoàng hậu (Cassiopeia) và chòm Tiên Nữ (Andromeda). Nằm cách chúng ta hơn 7000 năm ánh sáng, và cách nhau vài trăm năm ánh sáng. Chúng đều rất trẻ nhưng chúng lại khác nhau cơ bản về độ tuổi: NGC 884 khoảng 5,6 triệu năm, trong khi NGC 889 chỉ có 3,2 triệu.

Bích Vân - PAC (dịch)