Bầu trời đêm tháng 06-2013

Hướng dẫn quan sát các chòm sao, các vật thể xa, các hành tinh và sự kiện thiên văn đáng chú ý tháng 6/2013.

Các hành tinh buổi tối

Trước khi trời tối, hãy tìm Sao Kim rực sáng xuất hiện ngay trên đường chân trời phía Tây. Trong suốt nửa đầu tháng 6, hãy cố gắng tìm Sao Thủy ngay gần đó với độ sáng mờ hơn Sao Kim.

Sau khi Mặt Trời lặn, Sao Thổ xuất hiện trên bầu trời phía Nam về bên trái ngôi sao sáng Spica. Sao Thổ sẽ di chuyển chậm về phía Tây trong đêm.

Các chòm sao và vật thể xa

Hãy hướng tầm quan sát của bạn lên cao hơn để tìm thấy bốn chòm sao đặc biệt.

Nằm phía trên đỉnh đầu là chòm Mục Phu (Boötes), là người chăn gia súc. Dễ dàng để nhận diện chòm sao này bởi hình dáng giống cách diều của nó, đã được ghi nhận trong nhiều nền văn hóa cổ đại.

Acturus là ngôi sao sáng thư tư trên bầu trời đêm.

Ngôi sao Epsilon Boötis còn được gọi là Izar. Với một chiếc ống nhòm, Izar sẽ xuất hiện là một hệ sao đôi đẹp nhất trên bầu trời. Sự tương phản màu sắc của các ngôi sao rất ấn tượng.

Nằm ngay bên trái Mục Phu là chiếc Vương Miện Phương Bắc (Northern Crown), chòm sao Bắc Miện. Đây là một chiếc vòng sao dễ thương, là vương miện cưới của Ariadne, con gái vua Minos xứ Crete.

Trong khi các ngôi sao không quá sáng, thì hình dáng của các chòm sao lại dễ dàng để nhận ra. Vị anh hùng huyền thoại Hec-quin (Hercules) xuất hiện cao trên bầu trời đêm mùa hè, tay giữ vũ khí hùng mạnh của mình. Chòm sao này khá mờ.

Hãy tìm hình vuông lệch của nó với bốn ngôi sao, được gọi là Keystone. Keystone của chòm Hercules là chìa khóa để tìm thấy một trong những cụm sao cầu sáng nhất trên bầu trời đêm mùa hè. Đó là cụm sao Hercules tuyệt đẹp, còn gọi là M13, chứa khoảng một triệu ngôi sao.

Bên ngoài Keystone còn có cụm sao cầu đáng chú ý khác, M92. Các cụm sao cầu là các tậm hợp hợp các ngôi sao gần nhau, giới hạn nhau bởi lực hấp dẫn.

Chòm sao Draco, một chú rồng, uốn mình trên bầu trời phía Bắc. Chiếc đầu rồng là một hình vuông lệch của các ngôi sao. Hãy tìm ngôi sao mờ nhất ở các góc. Với một chiếc ống nhòm nó hiện ra là hai ngôi sao, trông như một cặp đèn pha rực sáng.

Bầu trời đêm luôn là một bữa tiệc vũ trụ thú vị. Hãy khám phá những điều tuyệt vời từ ngay sân sau nhà bạn.

Phan Thanh Hiền - PAC

(Nguồn: Hubblesite)